7
kojarzą czytania z jakimkolwiek wysiłkiem. Sięgają po książkę w każdej wolnej chwili,
najczęściej noszą książkę przez cały czas przy sobie, na wypadek konieczności
postania w kolejce” (Ross:4)
Lockwood także podkreśla znaczenie czytania dla przyjemności: „Czytanie dla
przyjemności jest istotną i wspólną wielu ludziom manifestacją pozytywnego
nastawienia do czytania. Przejawianie takiego nastawienia jest ściśle związane
z koncepcją „zaangażowania w czytanie” i „motywowania do czytania”
(Lockwood: 1)
Próbując wyjaśnid, dlaczego niektórzy czytają w wolnym czasie więcej niż
pozostali, badacze i edukatorzy wskazują na znaczenie motywacji do czytania.
Guthrie i Wigfield definiują motywację do czytania jako „osobisty cel jednostki
i przywiązywanie wagi do tematów, procesu i rezultatów czytania”. Podkreślają
istotne znaczenie motywacji do czytania w rozwoju jednostki (2000: 405).
Zaangażowanie w czytanie to szersze pojęcie, zawierające motywację do czytania,
ale nie tylko. OECD postulują, żeby w „zaangażowanie do czytania” włączyd czytanie
dla przyjemności, szeroko rozumiane czytanie i nawyk czytania. W zbiorowej pracy
pod kierunkiem Baketa znajdujemy objaśnienie, że jeśli uważamy kogoś za
zaangażowanego w jakieś działanie, to znaczy, że on/ona jest w poważnym stopniu
włączona w wykonywanie tego działania – to znaczy zaabsorbowana,
zainteresowana, zainspirowana, poświęcająca się (Baket et al., 2000: 2). Według
tego samego zespołu badaczy uczniowie są zaangażowanymi czytelnikami, jeśli
czytają często dla zaspokojenia własnych zainteresowao, dla przyjemności, dla
pogłębienia wiedzy. Analizują te trzy cechy (zaspokojenie zainteresowao,
przyjemności, pogłębienie wiedzy) następująco:
Istotą zaangażowania jest pragnienie zdobycia dodatkowej wiedzy na dany
temat, podekscytowanie treścią, chęd poszerzenia doświadczeo poprzez drukowana
informację. Zaangażowani czytelnicy potrafią znaleźd książki o znaczeniu osobistym
i wygospodarowad czas na ich przeczytanie. Poświęcenie czasu na czytanie jest
wynagrodzone doświadczeniem poznawczym tekstu. Zaangażowani czytelnicy
korzystając z nabytej dotychczas wiedzy konstruują nowe schematy poznawcze,
wykorzystują kognitywne strategie do osiągnięcia swoich celów i zaspokojenia
swoich zainteresowao. Czytelnicy mogą również osiągad korzyści z przetwarzania
wartościowych informacji dotyczących danego tematu. Zaangażowani czytelnicy są
ciekawi i chętnie przyjmują „literacki styl życia” (Baket et al., 2000:2)
